Borun Sağlık Açısından Önemi Nedir? Borun Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Sassolit kristalleri nedir?

Sassolit kristalleri nedir?

Sassolit kristalleri, borik asitin doğal ortamlarda bulunan organik formudur. Borik asit veya Sassolite , esas olarak bazı volkanik bölgelerde, örneğin İtalya’nın Toskana bölgesinde , Lipari Adaları’nda ve ABD’nin Nevada eyaletinde serbest halde bulunur. Volkanik ortamlarda, yerdeki çatlaklardan buharla karışmış olarak ortaya çıkar. Vezüv Yanardağı patlamasından sonra oluşan %50 saflıktaki Sassolite kristalleri dağın eteklerindeki çatlaklarda bolca bulunur.

Sassolit kristalleri, borik asitin doğal ortamlarda bulunan organik formudur. Borik asit veya Sassolite , esas olarak bazı volkanik bölgelerde, örneğin İtalya’nın Toskana bölgesinde , Lipari Adaları’nda ve ABD’nin Nevada eyaletinde serbest halde bulunur. Volkanik ortamlarda, yerdeki çatlaklardan buharla karışmış olarak ortaya çıkar. Vezüv Yanardağı patlamasından sonra oluşan %50 saflıktaki Sassolite kristalleri dağın eteklerindeki çatlaklarda bolca bulunur.

Borun insan sağlığı açısından faydaları ise şunlardır;

• Kalsiyum ve magnezyum minerallerin emilimini arttırarak kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur. Kemik büyümesi ve korunması için gereklidir.
• Kalsiyum ve magnezyum atılımını önleyerek kemik ve diş sağlığını korur. Kemik erimesine karşı savaşır.
• D vitamini eksikliği olan bireylerde kemik büyümesini uyarır ve D vitamini eksikliğine özgü mineral metabolizmasındaki bozuklukları hafifletir.
• Kalsiyumun kıkırdak ve kemiğe entegrasyonunu artırma yeteneği sayesinde eklem bozulmalarını ve artritik ağrıları önlemeye yardımcı olur.
• Testesteron ve östrojen hormonlarının yeterli düzeyde salgılanmasında ve hormonal dengenin sağlanmasında rol oynar.
• Menopoz döneminde görülen, östrojen düşüklüğüne bağlı stres ve depresif ruh hali değişiklikleri, ateş basması gibi sorunların en aza inmesini sağlar.
• Fosfor dengesini optimum seviyeye getirerek kasların ve beyin fonksiyonlarının gelişmesine katkı sağlar.
• Yara iyileşmesi ve onarımı için gerekli enzim aktivitesini kolaylaştırır, iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.
• Beyin elektrik aktivitesini, göz-el koordinasyonunu, bilişsel performansı ve yaşlılar için uzun-kısa süreli belleği güçlendirmede rol oynar.
• Pestisit kaynaklı oksidatif strese ve ağır metal toksisitesine karşı korur. Ağır metallerin olumsuz etkilerini önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olur.
• Akciğer, servikal ve prostat kanserlerinin oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Multipl ve Hodgkin olmayan lenfoma gibi bir dizi kanserde önleyici ve iyileştirici etkiler gösterir.
• Anahtar biyomoleküllerin oluşumunu ve aktivitesini olumlu etkiler.

Borun insan sağlığına faydalarını ele alan önemli sayıda araştırma ve makale olmasının yanı sıra zararlarını belirten çalışma ve makalelerin olmaması borun ne denli mucizevi bir mikrobesin olduğunu işaret etmektedir. Meyve ve sebzeler açısından eksik bir diyet tüketen, osteopeni, osteoporoz, osteoartrit,  göğüs, prostat veya akciğer kanseri riski altında olan herhangi bir birey için günde 3 mg bor takviyesinin düşünülmesi uzmanlarca desteklenmektedir. Mevcut beslenme ile maksimum 1/3 mg bor alabiliyoruz. Vücudumuzun günlük aktivasyon için BOR ihtiyacı min. 20 mg’dır.

Kemik Gelişimi ve Bakımı

• Bor, steroid hormonlarının üretimine ve aktivitesine fayda sağlarken kalsiyum kaybının ve kemik demineralizasyonunun önlenmesinde büyük rol oynar.
• Bor takviyesinin hem kalsiyum hem de magnezyumun idrarla atılımını önemli ölçüde azalttığı ve menopoz sonrası kadınlarda kalsiyum emilimini artırdığı gözlenmiştir.
• Bor, osteogenezde önemli bir rol oynar, eksikliğinin kemik gelişimini ve yenilenmesini olumsuz etkilediği gözlenmiştir.
• Bor aynı zamanda D vitamini kullanımını da olumlu yönde etkiler. Bor takviyesi, D vitamini eksikliği olan bireylerde kemik büyümesini uyarır ve D vitamini eksikliğine özgü mineral metabolizmasındaki bozuklukları hafifletir.
• Bor, kemik yoğunluğunu artırırken kalsiyum magnezyum ve fosfor gibi minerallerin kemiğe bağlanmasını kolaylaştırır. Ayrıca kemik erimesine karşı savaşır.

Antikanser Etkileri

• Günümüzde alanında uzmanlar tarafından yazılan birçok sayılı makale, borun antikarsinojenik özelliklere sahip olduğunu belirtmiştir.
• Bor açısından zengin diyetler ve toprağın ve suyun bor açısından zengin olduğu bölgeler, prostat, göğüs, rahim ağzı ve akciğer kanserleri dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinin daha düşük riskleriyle ilişkilidir. Borla zenginleştirilmiş diyetlerin prostat ve rahim ağzı kanseri riskinde önemli azalmalara neden olduğu ve sigara içen kadınlarda akciğer kanseri riskini azalttığı bulunmuştur.
• Son birkaç yılda doğal ve sentetik bor içeren bileşiklerin antikanser ilaçları olarak kullanımı, özellikle de ameliyat edilemeyen kanserlerde ve yüksek maligniteli kanserlerde artış göstermiştir.
• Bor içeren bileşikler, serin proteazlar, NAD-dehidrojenazlar, mRNA ekleme ve hücre bölünmesinin inhibisyonu dâhil olmak üzere çeşitli mekanizmalar yoluyla kanser hücrelerinin fizyolojisi ve çoğalmasına müdahale eder.

Seks Hormonlarının Düzenlenmesi

• Bor takviyesinden sonra hem erkeklerde hem de kadınlarda artan seks steroid seviyeleri gözlemlenmiştir
• Bor ile ilgili yapılan araştırmada, 1987’de Nielsen ve arkadaşları, bor eksikliği olan postmenopozal kadınlarda (n = 13) bor takviyesi yapılmasının, serum estradiol (E2) ve testosteron düzeylerinini (özellikle günlük magnezyum alımı düşük bireylerde) önemli ölçüde artırdığını bildirmiştir. Magnezyum eksikliği olan kadınlar da ise, E2 seviyesi neredeyse iki katına çıktı ve ortalama 21.1 pg/mL’den 41.4 pg/mL’ye yükseldi. Testosteron ise iki kattan fazla artarak ortalama 0,31 ng/mL’den 0,83 ng/mL’ye yükseldi. Yeterli magnezyum diyeti uygulayan kadınlarda da benzer artışlar görüldü: E2 ortalama 15.5 pg/mL’den 38.0 pg/ mL’ye ve testosteron 0.38 ng / mL’den 0.65 ng / mL’ye yükseldi.

Magnezyum Emilimi

• Bor, kemikte magnezyum emilimini ve birikmesini önemli ölçüde geliştirir.

 Ağır Metal Toksisitesine Karşı Etkileri

• Bor bileşikleri, düşük dozlarda ağır metallerin neden olduğu genotoksik etkileri önemli ölçüde azaltır.  Bor bileşiklerinin koruyucu rollerinin, antioksidan kapasiteleri üzerindeki etkililik ile ortaya çıktığı bilinmektedir. Sonuç olarak, uzmanlar bu bor bileşiklerinin, fonksiyonel gıda ve ilaç hammaddelerinin geliştirilmesinde faydalı olabileceğini düşünmektedir.

Uzun ve kısa süreli belleği güçlendirir.

• Düzenli Bor kullanımı uzun ve kısa süreli belleği güçlendirir. Aynı zamanda beyin fonksiyonlarını geliştirirken yaşlanmayı geciktirir.

 Hastalıklara karşı etkileri

• Araştırmaların bazıları Bor eksikliğinin insülin direncini artırdığını ve şeker hastalığına yakalanma riskini çoğalttığını söylemiştir.
• Klinik bir çalışmada düzenli Bor kullanımının böbrek taşı olanlarda taşın küçülmesi ve kolaylıkla düşürülmesi gözlemlenmiştir
• Yapılan bir çalışmada D vitamini eksikliği bulunan hastalara 60 gün boyunca 6 mg Bor verilmiş ve hastaların %90’ında vitamin D3 serum seviyelerinin %24 artığı belirlenmiştir.
• Menopoz döneminde Bor kullanımı östrojen düşüklüğüne bağlı stres ve depresif ruh hali değişiklikleri, ateş basması gibi sorunların en aza inmesini sağlar. Östrojen düzeylerini artırır.
• Bor kullanımının erkeklerde testosteron seviyesini yükselttiği ve testosteron yıkımını azalttığı gözlemlenmiştir.

Bor Eksikliğini Vücuttaki etkileri Nelerdir?

• Eklem Romatizması ve Kireçlenme
• Kemik Ufalanması ve Erimesi
• Menopoz döneminde kilo artışı ve aşırı terleme sorunları
• 50 yaş üstü erken yaşlanma ve zihinsel yaşlılık belirtileri
• Erkeklerde prostat büyümesi
• Kontrolsüz hormon yıkımı
• Kas zayıflığı ve tendon yırtıkları
• Cildin erken yaşlanması
• Dikkat ve algılamada azalma

Referanslar

1. Nielsen FH, Hunt CD, Mullen LM, Hunt JR. Effect of dietary boron on mineral, estrogen, and testosterone metabolism in postmenopausal women. FASEB J. 1987;1(5):394–397. 

Postmenopozal kadınlarda diyet borunun mineral, östrojen ve testosteron metabolizması üzerine etkisi. 

1. Nielsen FH. Is boron nutritionally relevant? Nutr Rev. 2008;66(4):183–191.

Bor beslenme açısından önemli mi?  

1. Beattie JH, Peace HS. The influence of a low-boron diet and boron supplementation on bone, major mineral and sex steroid metabolism in postmenopausal women. Br J Nutr. 1993;69(3):871–884. 

Postmenopozal kadınlarda düşük bor diyetinin ve bor takviyesinin kemik, majör mineral ve seks steroid metabolizması üzerindeki etkisi.

1. Hunt CD. The biochemical effects of physiologic amounts of dietary boron in animal nutrition models. Environ Health Perspect. 1994;102(suppl 7):35–43.

Hayvan besleme modellerinde diyet borunun fizyolojik miktarlarının biyokimyasal etkileri.  

1. Ying X, Cheng S, Wang W, et al. Effect of boron on osteogenic differentiation of human bone marrow stromal cells. Biol Trace Elem Res. 2011;144(1–3):306–315. 

Borun insan kemik iliği stromal hücrelerinin osteojenik farklılaşması üzerine etkisi.

1. Rosen V, Wozney JM. Bone morphogenetic proteins. In: Bilezikian JP, Raisz LG, Rodan GA, editors. Principles of Bone Biology. 2nd ed. Vol. 2. San Diego, CA: Academic Press; 2002. pp. 919–928. 

Kemik morfogenetik proteinleri.

1. Chen D, Zhao M, Mundy GR. Bone morphogenetic proteins. Growth Factors. 2004;22(4):233–241. 

Kemik morfogenetik proteinleri. Büyüme faktörleri.

1. Lavery K, Swain P, Falb D, Alaoui-Ismaili MH. BMP-2/4 and BMP-6/7 differentially utilize cell surface receptors to induce osteoblastic differentiation of human bone marrow-derived mesenchymal stem cells. J Biol Chem. 2008;283(30):20948–20958. 

BMP-2/4 ve BMP-6/7, insan kemik iliğinden türetilen mezenkimal kök hücrelerin osteoblastik farklılaşmasını indüklemek için hücre yüzey reseptörlerini farklı şekilde kullanır. 

1. Martinovic S, Borovecki F, Miljavac V, et al. Requirement of a bone morphogenetic protein for the maintenance and stimulation of osteoblast differentiation. Arch Histol Cytol. 2006;69(1):23–36. 

Osteoblast farklılaşmasının sürdürülmesi ve uyarılması için bir kemik morfogenetik proteininin gerekliliği. 

1. Naghii MR, Mofid M, Asgari AR, Hedayati M, Daneshpour MS. Comparative effects of daily and weekly boron supplementation on plasma steroid hormones and proinflammatory cytokines. J Trace Elem Med Biol. 2011;25(1):54–58.

Günlük ve haftalık bor takviyesinin plazma steroid hormonları ve proinflamatuar sitokinler üzerindeki karşılaştırmalı etkileri. 

1. Morgentaler A. Testosterone for Life: Recharge Your Vitality, Sex Drive, Muscle Mass, and Overall Health. New York, NY: McGraw-Hill; 2009. p. 65. 

Yaşam İçin Testosteron: Canlılığınızı, Cinsel Dürtü, Kas Kütlenizi ve Genel Sağlığınızı Yeniden Şarj Edin. 

1. Chueh KS, Huang SP, Lee YC, et al. The comparison of the aging male symptoms (AMS) scale and androgen deficiency in the aging male (ADAM) questionnaire to detect androgen deficiency in middle-aged men. J Androl. 2012;33(5):817–823. 

Orta yaşlı erkeklerde androjen eksikliğini tespit etmek için, yaşlanan erkek semptomları (AMS) ölçeği ve yaşlanan erkek androjen eksikliğinin (ADAM) karşılaştırılması.

1. Dupre JN, Keenan MJ, Hegsted M, Brudevold AM. Effects of dietary boron in rats fed a vitamin D-deficient diet. Environ Health Perspect. 1994;102(suppl 7):55–58. 

D vitamini eksikliği olan sıçanlarda boru takviyesinin etkileri. 

1. Nielsen FH, Mullen LM, Gallegher SK. Effect of boron depletion and repletion on blood indicators of calcium status in humans fed a magnesium-low diet. J Trace Elem Exp Med. 1990; 3:45–54. 

Magnezyumca-düşük diyetle beslenen insanlarda bor tükenmesi ve doygunluğunun kalsiyum durumunun kan göstergeleri üzerindeki etkisi. 

1. Miljkovic D, Scorei RI, Cimpoiaşu VM, Scorei ID. Calcium fructoborate: plant-based dietary boron for human nutrition. J Diet Suppl. 2009;6(3):211–226. 

Kalsiyum fruktoborat: insan beslenmesi için bitki bazlı diyet borudur. 

1. Stubbs JR, Zhang S, Friedman PA, Nolin TD. Decreased conversion of 25-hydroxyvitamin D3 to 24,25-dihydroxyvitamin D3 following cholecalciferol therapy in patients with CKD. Clin J Am Soc Nephrol. 2014;9(11):1965–1973.

Kronik böbrek hastalığı (CKD) olan kişilerde kolekalsiferol tedavisini takiben 25-hidroksivitamin D3’ün 24,25-dihidroksivitamin D3’e dönüşümünde azalma

1. Zofková I, Nemcikova P, Matucha P. Trace elements and bone health. Clin Chem Lab Med. 2013;51(8):1555–1561.

Eser elementler ve kemik sağlığı. 

1. Newnham RE. Essentiality of boron for healthy bones and joints. Environ Health Perspect. 1994;102(suppl 7):83–85. 

Sağlıklı kemikler ve eklemler için borun gerekliliği. 

1. Scorei R, Mitrut P, Petrisor I, Scorei I. A double-blind, placebo-controlled pilot study to evaluate the effect of calcium fructoborate on systemic inflammation and dyslipidemia markers for middle-aged people with primary osteoarthritis. Biol Trace Elem Res. 2011;144(1–3):253–263. 

Birincil osteoartritli orta yaşlı kişilerde kalsiyum fruktoboratın sistemik inflamasyon ve dislipidemi belirteçleri üzerindeki etkisini değerlendirmek için çift kör, plasebo kontrollü bir pilot çalışma. 

1. Turkez H, Geyikoglu F, Tatar A, Keles MS, Kaplan I. The effects of some boron compounds against heavy metal toxicity in human blood. Exp Toxicol Pathol. 2012;64(1–2):93–101. 

İnsan kanında ağır metal toksisitesine karşı bazı bor bileşiklerinin etkileri.

1. Scorei RI, Popa R., Jr Boron-containing compounds as preventive and chemotherapeutic agents for cancer. Anticancer Agents Med Chem. 2010;10(4):346–351. 

Kanser için önleyici ve kemoterapötik maddeler olarak bor içeren bileşikler.

Diğer referanslar

1. Gorustovich AA, Steimetz T, Nielsen FH, Guglielmotti MB. A histomorphometric study of alveolar bone modelling and remodeling in mice fed a boron-deficient diet. Arch Oral Biol. 2008;53(7):677–682. 

Farelerde alveolar kemik modellemesi ve yeniden şekillenmesine ilişkin histomorfometrik bir çalışma, bor eksikliği olan bir diyetle beslendi. 

1. Nielsen FH, Stoecker BJ. Boron and fish oil have different beneficial effects on strength and trabecular microarchitecture of bone. J Trace Elem Med Biol. 2009;23(3):195–203 7. Hakki SS, Bozkurt BS, Hakki EE. Boron regulates mineralized tissue-associated proteins in osteoblasts (MC3T3-E1) J Trace Elem Med Biol. 2010;24(4):243–250. 
2. Blech MF, Martin C, Borrelly J, Hartemann P. Treatment of deep wounds with loss of tissue: value of a 3 percent boric acid solution [in French] Presse Med. 1990;19(22):1050–1052. 
3. Benderdour M, Van Bui T, Hess K, Dicko A, Belleville F, Dousset B. Effects of boron derivatives on extracellular matrix formation. J Trace Elem Med Biol. 2000;14(3):168–173
4. Nzietchueng RM, Dousset B, Franck P, Benderdour M, Nabet P, Hess K. Mechanisms implicated in the effects of boron on wound healing. J Trace Elem Med Biol. 2002;16(4):239–244. 
5. Phimphilai M, Zhao Z, Boules H, Roca H, Franceschi RT. BMP signaling is required for RUNX2-dependent induction of the osteoblast phenotype. J Bone Miner Res. 2006;21(4):637–646. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
6. Franceschi RT, Ge C, Xiao G, Roca H, Jiang D. Transcriptional regulation of osteoblasts. Cells Tissues Organs. 2009;189(1–4):144–152. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20663653/

The effects of some boron compounds against heavy metal toxicity in human blood

https://nurturedbones.com/beyond-bones-7-benefits-of-boron-for-healthy-aging/

https://medlineplus.gov/druginfo/natural/894.html

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15500945/